Kan pulcuğu veya trombosit diye de adlandırılan Plateletler kanın pıhtılaşmasını sağlayarak kanamayı önleyen kan hücreleridir. Çekirdekleri yoktur ve sadece sitoplazmadan oluşurlar. Trombositler vücut dolaşımında 7-10 gün yaşarlar. Kanın pıhtılaşmasında görev alan bu hücreler aynı zamanda belirli büyüme faktörleri açısından da zengindir. Hem pıhtı formasyonundaki rolleri, hem de yara iyileşmesini başlatan ve destekleyen büyüme faktörlerini salgılamalarıyla, yara iyileşmesinde primer rol oynarlar
Plateletten Zengin Plazma(PRP) ve Plateletten Zengin Fibrin (PRF) nedir?
Plateletten ( Trombosit) zengin kan ürünleri olarak da adlandırılan PRP ve PRF kişinin kendi venöz kanının belirli süre ve devirlerde santrifüje edilmesiyle elde edilen otolog kan ürünleridir.
PRP nedir, nasıl elde edilir ve kullanım alanları nelerdir?
PRP, otojen kan dokusundan elde edilen trombosit seviyesi normalin üzerinde olan plazma parçası olarak tanımlanmaktadır. PRP içerisinde yüksek seviyede trombosit, büyüme faktörleri ve pıhtılaşma faktörleri bulunmaktadır. PRP elde etmek için kişinin venöz kanı antikoagülan ihtiva eden tüpler yardımıyla alınır ve ilk olarak 2400 rpm’de 10 dk santrifüj edildiğinde, tüpün üst kısmında sarımsı renkli TFP ve altta kahverengimsi kırmızı eritrositler birikir. TFP uzun bir kanül yardımıyla ikinci tüpe alınarak tekrar 3600 rpm’de 15 dk santrifüj edilir. İşlemden sonra tüpün üst kısmında TZP alt kısmında TFP birikir. Uzun bir kanül yardımıyla TZP ayrılır.
İlk olarak 1998 yılında Marx ve arkadaşları tarafından Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi alanında kullanıma sunulmuştur. Ağız,Diş ve Çene Cerrahisi’nde sert doku greftlemesinde, yumuşak doku yaralanmalarında, kist operasyonlarında, sinir yaralanmalarında, yüz kozmetiğinde kullanım alanları bulmuştur. PRP ayrıca, romatzimal hastalıklar, ortopedi ve plastik cerrahi gibi farklı branşlarda kullanılmaya başlanmıştır. İlerleyen yıllarda yapılan çalışmalar her ne kadar PRP’nin yumuşak doku üzerinde olumlu etkileri olsa da kemik dokusu üzerinde aynı etkinliği olmadığını ortaya koymuştur. Günümüzde özellikle sert doku (Kemik doku) işlemlerinde eskisi kadar sık tercih edilmemektedir.
PRF nedir, nasıl elde edilir ve kullanım alanları nelerdir?
2001 yılında Choukroun ve arkadaşları tarafından bulunan PRF, ikinci jenerasyon otolog kan ürünü olarak sunulmuştur. PRF doğal kan dokusundan elde edilen, yapısında bol miktarda trombosit ve lökosit içeren bir fibrin yapıya sahiptir. PRP tekniğinden farklı olarak antikoagülan ve trombin kullanılmaması tekniği daha basit, hızlı ve ekonomik hale getirmiştir. PRF’nin üç boyutlu yapısı ve hücresel birleşimiyle ilgili yapılan çalışmada trombositlerin yaklaşık % 97’sinin, lökositlerin ise yaklaşık %50’sinin PRF membran içerisinde hasar görmeden kaldığı bildirilmiştir. PRF’nin içeriğindeki lökositlerin çoğunlukla lenfositlerden oluşması onun enflamatuar reaksiyonların düzenlenmesinde etkili olabileceğini göstermiştir. Otojen bir materyal olması da immünolojik reaksiyon gelişmesi ve hastalık bulaşma riskini ortadan kaldırmıştır. PRF elde etmek için, kişinin venöz kanı herhangi bir kimyasal ihtiva etmeyen boş tüpler yardımıyla alınır ve 2700 rpm devirle 12 dakika santrifüj edilir ve oluşan fibrin yapı steril presel yardımıyla ayrılır.
Yapılan çalışmalarda PRP’nin içerdiği büyüme faktörlerini çok hızlı bir şekilde salgıladığı bunun sonucunda da trombinin çevre dokularda toksik etki gösterebileceği bildirilmiştir. PRP ve PRF’nin içerdiği büyüme faktörü miktarı benzer olmasına karşın PRF içerdiği büyüme faktörlerini çevreye daha yavaş salgılamaktadır. PRP 7 gün süre ile büyüme faktörü salgılamasına karşılık PRF 14 gün süre ile aktif bir şekilde büyüme faktörü salgılamaktadır. PRF’nin etki süresinin PRP’ye oranla daha uzun sürmesinin PRF’nin kemik rejenerasyonunda daha etkili olduğunu göstermektedir. Yapısındaki zengin fibrin içeriği sayesinde, yumuşak ve sert doku iyileşmesinde olumlu etkilerini gösteren çalışmalar literatürde yer almaktadır. Kullanım yeri ve şekline göre A-PRF ve I-PRF şekilleri mevcuttur. Günümüzde PRF diş hekimliğinin birçok alanında kullanılmaktadır. Diş eti cerrahisinde, diş eti çekilmelerinde, sinüs duvarı yükseltilmesinde, implant cerrahisinde, kanal tedavisi uygulamalarında, yüz estetiğinde ve kemik greftleme operasyonlarında PRF tedavisi kullanılabilmektedir.
Otolog kan ürünleri ile ilgili detaylı bilgi alabilmek için kliniğimize başvurabilir veya sosyal medya hesaplarımızdan bize ulaşabilirsiniz.