DENTAL FOBİ NEDİR?
Dental fobi ve dentofobi, diş hekimi veya diş tedavisi korkusu olarak adlandırılır.
Özellikle çocukluk döneminde olumsuz diş hekimi deneyimi yaşayan bireylerin sonraki dönemlerinde yaşadıkları diş hekimi korkusudur.
Bu kişiler daha sonraki dönemlerde diş hekimine gitmek durumunda olsalar dahi yaşadıkları kötü tecrübe akıllarına gelerek aynı tecrübeyi tekrar yaşayacakları genellemesi yaparak diş hekimine gitmezler.
Travmatik Nedenler:
İğne, enjeksiyon korkusu
Boğulma korkusu
Yüksek ses ve gürültü korkusu/ Alet korkusu
Koku
Diş hekimleriyle yaşanan olumsuz deneyimler
DENTAL FOBİ OLUŞUMUNUN NEDENLERİ
Anestezinin yeterli olmadığı yıllarda diş hekimine giden özellikle çocuk yaştaki hastaların yaşadıkları yüksek acı hissi.
Diş hekiminin sert ve kaba mizaçlı davranışları
Yaramazlık yapan çocukların “Seni doktora götürürüm.” şeklinde korkutulmaları
İşlemden sonra ağrıyacak korkusu
Halk arasında yayılan söylemlerden etkilenme
DENTAL FOBİ NEDENLERİ
Çevreden Etkilenme
Hastanın çevresinden duyduğu abartılı diş tedavisi hikayelerinden etkilenmesi durumunda yaşadığı kaygı ve tedirginlik artabilmektedir.
Çaresizlik ve Kontrol Eksikliği
Hasta, muayene sırasında kendini çaresiz ve tamamen diş hekiminin inisiyatifine bırakmış hissedebilir. Bu durum da, kişide kontrol eksikliği düşüncesine bağlı anksiyete gelişmesinde rol oynayabilir.
Canının acıyacağı korkusu
Kişiler, anestezinin etki göstermeyeceğinden ve muayene sürecinin acı verici olacağı düşüncesiyle diş hekimlerine danışmaktan kaçınabilir.
Ağız sağlığıyla ilgili dalga geçilme korkusu
Hastalar diş bakımına gereken önemi vermediğinde, diş hekimlerinin onları rencide edebileceğinden çekinebilirler.
DENTAL FOBİ OLAN BİREYLERDE NELER GÖZLEMLENİR?
Bekleme salonunda ellerde terleme
Stres
Korku
Diş hekimine gidilmeden önceki gece uyku zorluğu çekme
Gitmemek için bahaneler üretme
Tedavi esnasında nefes almada güçlük
İşlem sırasında doktorun kolunu tutma
Terleme
Gözlerini sıkı sıkı kapatma
DENTAL FOBİSİ OLAN VE TEDAVİSİ EN ZOR OLAN BİREYLER
Çocuklar
Zihinsel özel gereksinimliler
Bedensel özel gereksinimliler
Nefes darlığı, solunum yetmezliği, kalp rahatsızlıkları ve panik atağı bulunanlar
ÖNERİLER
Tek seferde büyük adımlar atmak yerine, küçük adımlar atarak tedavinizi aşamalara bölmeyi deneyebilirsiniz.
İşlemlere basit olanlarla başlamak korkunuzu yenmenize yardımcı olabilir.
Diş hekimi kontrollerine probleminiz olmasa dahi düzenli olarak gidebilirsiniz. Böylece hem büyük işlemlerden kaçınabilir hem de ortama daha rahat alışabilirsiniz.
Diş hekiminizle birlikte kendinizi rahat hissedeceğiniz el kodları belirleyebilirsiniz.
Diş hekiminize güvenebileceğinizden emin olun. Diş sağlığınız artık güvenli ellerin sorumluluğunda!
Aynı zamanda, muayene ortamında da güvende hissetmeniz önemlidir. Bunu sağlamak için, tedaviden önce muayenehaneyi önceden gezin, aklınızdaki soruları sormaktan çekinmeyin.
Eğer tedavi sırasında kullanılan aletlerin sesi sizi rahatsız ediyorsa, müzik dinlemeyi tercih edebilirsiniz.
Müzik tercihi yaparken sizi rahatlatacak seslerden de yararlanabilirsiniz.
Size güven veren veya rahatlatan kişiyi yanınızda getirebilirsiniz. Ya da hayal edebilirsiniz.
Kendinizi daha rahat hissetmeniz için uğuruna inandığınız, sizin için değerli olan bir nesneyi de getirebilirsiniz.
Stres topu gibi objeler anksiyeteyi azaltmaya yardımcı olabilir.
Tedavi sırasında kendinize güvenli veya huzurlu bir yer belirleyip orada olduğunuzu hayal etmek huzursuzluğunuzu azaltmaya yardımcı olabilir.
Her şeyin sizin kontrolünüzde olduğunu unutmayın.
Bedeninizi gevşetin. Tedavi için kliniğe gelmeden önce evde nefes egzersizleri ve meditasyon yapmak kaygınızı azaltmada etkili olabilir.
Randevu saati için günün stres ve yorgunluğu başlamadan sabah saatlerinde almanız sizin için olumlu olacaktır.
Diş hekiminizden uygulanacak prosedürü size adım adım anlatmasını isteyiniz.
BU YÖNTEMLER İŞE YARAMAZSA;
Medikal tedavi
BDT (Bilişsel Davranışçı Terapi: Maruz bırakma, sistematik duyarsızlaştırma alet sesi – elektrikli diş fırçası)
EMDR Terapi (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme)
Psikoterapi
gibi çözümlere hekimlerinizin önerisi ile başvurabilirsiniz.