Diş travmalarında sadece diş ve diş etini değil, dudak, yanak gibi Yumuşak dokular ve temporomandibuler eklentiler gibi sert dokuları da etkileyebilir. Diş travmaları; yakın temas sporları, motorlu taşıt kazaları, kavga veya güreş oyunları, sert çıkış yemek ve sıcak sıvı içmek gibi çeşitli sebeplerle oluşur. Genel olarak diş travması oluştuğunda, tetanoz aşılanmasının üstünden 5 yıl geçmişse tekrar tetanoz aşısı yapılmalıdır. Dental travmalar dişin farklı bileşenlerinden oluşur. Kırık yere göre farklı tedavi seçenekleri vardır.
Diş üç sert dokudan oluşur ve bu dokular; mine, dentin ve sement olarak isimlendirilir.
Sınıflandırma şu şekildedir:
Maden çatlağı dişte hiçbir madde kaybı olmadan, herhangi bir tedavi yeri. Sadece minede kırık olabilir veya kırık mine ve dentin kenarlarında, bu durumdaki dolgu ile dişin tedavisi tamamlanır.
Dişin damar ve sinirlerinin içinde bulunduğu kısma pulpa adı verilir. Kırık neticesi ile pulpa açıldıysa (ki bu büyük bir kırık oluştuğunda meydana gelir) dişe kanal tedavisinin yapılması gerekir. Kuron kök kırığı oluştuğunda yani kırık dişin her 3 aldığı da içine aldığında pulpa açığa çıkmış olabilir, çıkmamış da olabilir. Diş travmasına bağlı olarak sadece kök de kırılabilir, dişte yer değiştirme de olabilir, sallanma da olabilir. Travmanın kısıtlılığına bağlı olarak hekim görüşmeleri ile yerleştirmeye devam edilir.
Dental travmalar en çok çocukluk döneminde görülür. Dental travmaların önüne geçmek için spor yapan bir çocuk dişlerini korumak için ağız koruyucu aparat kullanılabilir.
En sık görülen dental travma üst kesici dişlerin kırılması veya tamamen gerçekleşmesi şeklindedir. Travmaya uğrayan kişinin bilinç kaybı, kusma, buhar gibi problemler yoksa yani genel durumu iyi ise, sonrasında en kısa sürede bir diş hekimine başvurulmalıdır.
Diş kırıldıysa kırık parça yerine yapıştırılabilir veya kırık bölge dolgu yapılabilir. Diş tamamen yerinden çıkarsa, dişin kök bölgesine kesinlikle el değmemelidir. Temiz bir su ile yıkanıp, süt içinde muhafaza altına hastanın diş hekimine ulaştırılması gerekir. Diş hekimi tarafından diş yerine yerleştirilip tellerle sabitlenir.
Eğer kırık parça bulunursa su veya süt içinde muhafaza edilmeli diş hekimine götürülmelidir. Bu parça tekrar yerine yapıştırılabilir.
Travmatik yaralanmaların tedavilerinde; erken tanı, acil tedavi, uygun konservatif, restoratif ve endodontik tedavi önemlidir.
Yaşanan travma durumlarında diş hekimine başvurmanızı tavsiye ederiz.